Хаврын улиралд олон хүн ядарч, сульдаж, сэтгэл санаа тогтворгүй болох зэрэг шинж тэмдгүүдийг мэдэрдэг. Энэ үзэгдлийг “хаврын ядаргаа” гэж нэрлэдэг бөгөөд өвчин биш ч гэлээ бие махбодын улирлын өөрчлөлтөд дасан зохицох үйл явцтай холбоотой байдаг.
Хаврын ядаргааны шалтгаанууд
1. Дааврын тэнцвэрийн өөрчлөлт: Өвлийн улиралд мелатонин (нойрны даавар) ихээр ялгарч, хавар нарны гэрэл нэмэгдэхэд серотонин (аз жаргалын даавар) нэмэгддэг. Энэ шилжилт нь биеийн хэмнэлийг алдагдуулж, ядаргаа үүсгэдэг.
2. Цаг агаарын өөрчлөлт: Хавар температур огцом хэлбэлзэж, судас тэлэхэд цусны даралт буурч, тархинд очих хүчилтөрөгчийн хэмжээ багасч, ядаргаа мэдрэгддэг.
3. Хооллолтын өөрчлөлт: Өвөл илчлэг ихтэй хоол хэрэглэсний дараа хавар бие махбод витамин, уураг шаарддаг ч хангалттай авч чадахгүй бол ядаргаа нэмэгддэг.
4. Нойрны хэмнэл алдагдах: Өдрийн гэрэл уртасч, шөнийн нойр багассанаар нойрны хэмнэл алдагдаж, ядаргаа үүсдэг.
Илрэх шинж тэмдгүүд
Хаврын ядаргааг даван туулах зөвлөмжүүд
Тэнцвэртэй хооллолт: Витамин, уураг, шинэ ногоо, жимсийг хоолондоо түлхүү хэрэглээрэй.
Тогтмол хөдөлгөөн: Өдөрт 30 минут алхах, дасгал хийх нь эрч хүч нэмэгдүүлдэг.
Нойрны дэглэм: Орой бүр тогтмол цагт унтаж, өглөө тогтмол сэрэхийг хичээгээрэй.
Цэвэр агаарт гарах: Нарны гэрэлд 15-30 минут алхах нь серотонины ялгаралтыг нэмэгдүүлдэг.
Стресс бууруулах: Бясалгал, амьсгалын дасгал, дуртай зүйлсээрээ хичээллэх нь сэтгэл санааг тогтворжуулдаг. Хэрэв ядаргаа удаан үргэлжилж, өдөр тутмын амьдралд сөргөөр нөлөөлж байвал мэргэжлийн эмчид хандахыг зөвлөж байна.
