Дуу бүжгийн “Эрдэнэт” чуулга цаашид “Эрдэнэт үйлдвэр” ТӨҮГазрын Соёл,урлагийн цогцолборын бүтцэд байсаар байх уу? Эсвэл...?
Зах зээлийн ороо бусгаа цагт орон нутгийн удирдлагууд Хөгжимт драмын театр, Дуу бүжгийн “Эрдэнэт” чуулгын бүтэц,зохион байгуулалт,нэрийг хэд хэдэн удаа өөрчлөхдөө юун түрүүнд уран бүтээлчдийнхээ нийгмийн асуудлыг бодолцон тэднийг цалин орлоготой байлгах гэж хичээж байсан юм.
Хотын хөгжил,хүн амын өсөлтийг дагаж соёл,урлагийн байгууллагын тоо нэмэгдэж Орхон аймагтөнөөдөр Соёлын төв зургаа,Хүүхэд залуучуудын театр,Музей,Нийтийн номын сан,”Эрдэнэт үйлдвэр” ТӨҮГазрын Соёл,урлагийн цогцолбор зэрэг арваад байгууллага иргэдэд соёл, урлагаар үйлчилж байна.
Уулын баяжуулах “Эрдэнэт” үйлдвэр улс орны эдийнзасагт нөлөөтэй,чансаа дээгүүр хэвээрээ тул залуус үйлдвэрийн хотыг амьдрахад таатай,ээлтэй сайхан хот хэмээн шилжин ирж суурьшиж байна.
Түүх сөхвөл,2007-2008 оны үед Орхон аймгийн Засаг дарга Эрдэнэт хотод Үндэсний дуу бүжгийн чуулгын барилга бариулахаар 1А хороололд газар олгож,Дорнод,Дорноговь зэрэг аймгийн театрын туршлага судлуулж зураг төсөв хийлгэх ажлыг эхлүүлсэн билээ.
Гэвч 2012-2016 онд Засгийн газрын бүтэц өөрчлөгдөж,БСШУЯамнаас өрх тусгаарлаж Соёл,спорт,аялал жуулчлалын Яам байгуулагдсан.Энэ нь орон нутагт ч нөлөөлж мэргэжлийн урлагийн байгууллагын барилга спорт тал руу хэлбийж “Бөхийн өргөө” нэртэй нэгэн барилга баригдаж эхлээд багагүй хугацаа өнгөрсөн.
”Эрдэнэт” үйлдвэр санхүүжүүлж Сэрэг дүр цогцолборын хажууханд баригдаж буй энэхүү цогцолборыг ашиглалтад үйлдвэрийн 45 жилийн ойгоор хүлээлгэн өгөх баярт чимээ сонсдожбайна.Зургаан тэрбум төгрөгний төсөвт өртөгтэй ”Соёл,спортын цогцолбор” удахгүй үүдээ нээх гэж буйд талархууштай.
Аймгийн соёл,урлагийн салбарын бодлого тодорхойлох,хэрэгжүүлэхэд арав гаруй жилийн хөдөлмөрөө зориулсан хүний хувьд надад хэлэх санал байна.
Соёлын Яам байгуулагдсанаар сүүлийн жилүүдэд мэргэжлийн урлагийн байгууллагууд илт сэргэж,гадаад дотоодод нэр хүнд нь өсөж байна.Иймд Дуу бүжгийн “Эрдэнэт” чуулгыг үйлдвэрийн бүтцээс гаргаж бие даасан мэргэжлийн урлагийн байгууллагын статустай ажиллуулах цаг болсон гэж бодож байна.
Алийн болгон “Эрдэнэт” үйлдвэрийн бөөрөнд наалдаж явах юм бэ? Нэгэнт үйлдвэрийн харьяаны нэгжид ажиллаж байгаа тул уран бүтээлч хэн ч байсан үйлдвэрийн логотой ажлын хувцастай,хаана дуудна тэнд оччихсон явж байдаг.Улсын уралдаан тэмцээндтэднийг оролцоход “Ажилчны соёлын ордон”-д хамаатуулж үзэх гэсэн асуудал ч бий.Эрдэнэтийн уран бүтээлчдийн мэргэжил ур чадвар орон нутгийн мэргэжлийн урлагийн байгууллага дотор сайн,олон улсын уралдааны тэргүүн байрын шагнал,улсын уралдааны бараг бүх төрөлд түрүүлж байгаа ньбахархмаар.ОХУ-ын нэртэй хөгжмийн дээд сургууль төгссөн уран бүтээлчид мэргэжлийн урлагийн театрын тайзнаа уран бүтээл дээрээ ажиллаж,өсөж хөгжих боломжийг тэдэнд олгомоор санагддаг.
Шинээр баригдаж ашиглалтад орох гэж буй Соёл,спортын цогцолборт “Эрдэнэт” чуулгыг оруулж бие даалгах цаг болсон.
Дуу бүжгийн “Эрдэнэт” чуулгыг улсын төсвөөс санхүүжүүлж,уран бүтээлийн зардал өгч,мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад уран бүтээлчдийг хамруулж,гадаад дотоодын уралдаанд улсаа төлөөлөн оролцуулах боломж олгомоор байна. Төрийн мэдэлд очсоноор уран бүтээлийн орлогын тодорхой хувийг өөрсдийн нийгмийн асуудлыг шийдэхэд зориулах, төрийн албанд ажилласны таван жилийн болон тэтгэвэрт гарахдаа 36 сарын тэтгэмж улсаас авах зэрэг олон давуу тал бий.Төсвийн цалин хөлс ч жилээс жилд нэмэгдэж байна. Энэ бүхнийг төр хариуцсанаар “Эрдэнэт” үйлдвэрийн ачаанаас хөнгөлөх бус уу?
“Уурхайчин” соёлын ордныг олон жил удирдсан МУСТА Т.Дашцэрэн гуай Соёлын ордон,”Эрдэнэт” чуулгыг нэгдэхэд манай хот бусад аймгууд шиг Хөгжимт драм,Ардын дуу бүжгийн чуулгын статустай биш симфони жааз оркестртэй болж нэг ёсны Улсын филармоны багасгасан хувилбар хэлбэрээр байж болох санал хэлдэг байсан.
Үйлдвэрийн үе үеийн удирдлагууд нийгмийн цехүүдболох Спорт,урлаг,эмнэлэг сувилал,амралтын бааз,боловсролын байгууллагуудыг хувьчлах,эсвэл хүүхдийн цэцэрлэгүүдээ орон нутгийн өмчид шилжүүлж өгсөн тэрхүү хувилбарыг ярилцдаг ч хэрэгжүүлэхгүй явж ирсэн.
Дуу бүжгийн “Эрдэнэт” чуулга мэргэжлийн урлагийн байгууллагын статустай болбол төрөл бүрийн дугуйланажиллуулж өөрийн орлогын төлөвлөгөө биелүүлэхэд цагаа зориулах биш,том уран бүтээл туурвихад анхаарна.
Харин үйлдвэрийн “Уурхайчин” соёлын ордон өөрийн гүйцэтгэж ирсэн соёл олон түмний ажлаа үргэлжлүүлж уурхайчид,тэдний гэр бүлд үйлчилж,хөдөлмөрийн бүтээмжид сайн нөлөө үзүүлэхүйц олон талт ажлыг зохион байгуулсаар байх болно.
“Эрдэнэт” үйлдвэрийн одоогийн удирдлага соёл,спорт хоёрыг нэг дор хамтад нь авч явж хөгжүүлье гэсэн бодлого барьвал шинээр ашиглалтад оруулж буй барилгаа жинхэнэ цогцолбор болгон хөгжүүлж,харин Нутгийн удирдлагын ордонтой нэг дээвэр дор байрладаг хуучин барилгаа Дуу бүжгийн “Эрдэнэт” чуулгад өгч,бие даалгах хувилбар байж болох юм.
Ц.Ариунаа